Veel bedrijven hebben natuurvergunningen die ‘ruimer’ zijn dan de activiteiten die daadwerkelijk worden uitgevoerd. Deze zogenaamde ‘latente ruimte’ kan worden gebruikt bij intern salderen. Er is sprake van intern salderen wanneer een bedrijf zo is aangepast of uitgebreid, dat dit zorgt voor evenveel of minder stikstofuitstoot op de omliggende Natura 2000-gebieden ten opzichte van de huidige (referentie)situatie.
Onlangs oordeelde de rechtbank Oost-Brabant dat de ‘latente ruimte’ niet zonder meer (helemaal) mag worden gebruikt voor intern salderen. Dat geldt volgens de rechtbank:
- als het gaat om niet benutte emissieruimte vanwege een activiteit die in het verleden wel is vergund, maar niet passend is beoordeeld, en
- waarbij voor het hervatten van die activiteit een nadere natuurvergunning of omgevingsvergunning is vereist.
In zo’n geval mag de niet benutte emissieruimte alleen bij intern salderen worden gebruikt als inzichtelijk is gemaakt met welke andere passende maatregelen een daling van stikstofdepositie voor het betrokken Natura 2000-gebied kan worden gerealiseerd.
Rechtbank Oost-Brabant wijkt in de uitspraak van 21 januari 2022 (over intern salderen) af van de uitspraak van de Raad van State van 24 november 2021 (over extern salderen). Dat geeft de rechtbank ook expliciet aan in de uitspraak.
Dat betekent overigens niet dat de latente ruimte nooit mag worden gebruikt bij intern salderen. Dat mag volgens de rechtbank wel als voldoende is onderbouwd dat dit niet leidt tot een verstoring die significante gevolgen kan hebben voor de doelstellingen van de Habitatrichtlijn, met name de daarmee nagestreefde instandhoudingsdoelen van Natura 2000-gebieden.
Mede omdat de rechtbank zelf heeft aangegeven dat haar uitspraak niet helemaal in lijn is met de uitspraak van de Raad van State van 24 november 2021, is het de vraag of de Raad van State hetzelfde zal oordelen als de rechtbank.
Kortom, het intrekken van latente ruimte is niet vanzelfsprekend en er zullen moverende redenen moeten zijn, willen provincies over kunnen gaan tot dit middel.